Sağlık Harcamalarının Belirlenmesinde Sosyo-Ekonomik Unsurların Etkileri: Türkiye Ve Seçilmiş Ab Ülkeleri Üzerine Panel Veri Analizi

İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ 2. KONUYLA İLGİLİ ÖNCEKİ ARAŞTIRMALAR 3. SAĞLIK, SAĞLIK HİZMETİ VE SAĞLIK EKONOMİSİ, KAVRAMSAL VE KURAMSAL ÇERÇEVE 3.1. Sağlık Kavramı 3.1.1. Sağlığın Belirleyicileri 3.1.1.1. Çevre 3.1.1.2. Yaşam Tarzı 3.1.1.3. Kalıtım (Genetik) . 3.1.1.4. Sağlık (Bakım) Hizmetleri 3.2. Sağlık Hizmetleri, Sınıflandırılması, Özellikleri ve Finansman Yöntemleri 3.2.1. Sağlık Hizmetlerinin Tanımı ve Kapsamı 3.2.2. Sağlık Hizmetlerinin Sınıflandırılması 3.2.2.1. Koruyucu Sağlık Hizmetleri 3.2.2.1.(1). Bireye Yönelik Koruyucu Sağlık Hizmetleri 3.2.2.2.(2). Çevreye Yönelik Koruyucu Sağlık Hizmetleri 3.2.2.2. İyileştirici (Tedavi Edici) Sağlık Hizmetleri 3.2.2.2.(1). Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri 3.2.2.2.(2). İkinci Basamak Sağlık Hizmetleri 3.2.2.2.(3). Üçüncü Basamak Sağlık Hizmetleri 3.2.2.3. Rehabilitasyon Hizmetleri 3.2.2.3.(1). Tıbbi Rehabilitasyon Hizmetleri 3.2.2.3.(2). Sosyal (Mesleki) Rehabilitasyon 3.2.2.4. Sağlığın Geliştirilmesi Hizmetleri 3.2.3. Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri 3.2.3.1. Sağlık Hizmetlerinin Emek Yoğun Olma Özelliği 3.2.3.2. Sağlık Hizmetlerinin Uzmanlaşma Seviyesinin Yüksekliği Özelliği 3.2.3.3. Sağlık Hizmetlerinin Ertelenemez Olma Özelliği 3.2.3.4. Sağlık Hizmetlerinde İkame Edilemez Olma Özelliği 3.2.3.5. Sağlık Hizmetlerinin Tesadüfi ve Stoklanamama Özelliği 3.2.3.6. Sağlık Hizmetlerinde Arz ve Talebin Eşitsizliği Özelliği 3.2.3.7. Sağlık Hizmetlerinde Bilgi Asimetrisinin Olması Özelliği 3.2.3.8. Sağlık Hizmetlerinin Kamusal Mal Olma Özelliği 3.2.3.9. Sağlık Hizmetlerinde Dışsallık Özelliği 3.2.3.10. Sağlık Hizmetlerinin Doğal Tekel Olma Özelliği 3.2.4. Sağlık Hizmetlerinin Finansman Yöntemleri 3.2.4.1. Sağlık Hizmetlerinin Kamu Ekonomisi Aracılığıyla Finansmanı 3.2.4.1. (1). Zorunlu Sosyal Sigorta Yöntemi ile Finansman (Bismarck Modeli) 3.2.4.2.(2). Vergiler Yöntemi ile Finansman (Beveridge Modeli) 3.2.4.2. Sağlık Hizmetlerinin Piyasa Ekonomisi Aracılığıyla Finansmanı 3.2.4.2.(1). Hizmet Sırasında Bedel Ödeme Yöntemi (Cepten Ödeme Modeli) 3.2.4.2.(2). Özel Sigorta Modeli ile Finansman 3.2.4.2.(3). Tıbbi Tasarruf Hesabı Yöntemi ile Finansman 3.2.4.3. Bütünleştirilmiş Finansman Modelleri (Karma Modeller) 3.3. Sağlık Ekonomisinin Kavramsal Çerçevesi 3.3.1. Sağlık Ekonomisinin Tanımı ve Kapsamı 3.3.2. Sağlık Ekonomisinin Gelişimi ve Önemi 3.4. Sağlık Ekonomisi ve Ekonomik Büyüme 3.4.1. Ekonomik Büyüme Teorilerinde Beşeri Sermayenin Yeri 3.4.1.1. Neo-klasik Büyüme Teorisi (Solow Büyüme Teorisi) 3.4.1.2. İçsel (Yeni) Büyüme Teorileri 3.4.1.2.(1) Nüfus Artışı ve Beşeri Sermayeye Dayalı İçsel Büyüme Modeli.. 3.4.1.2.(2). Ar-Ge’ye Dayalı İçsel Büyüme Modeli 3.4.1.2.(3). Kamu Sektörüne Dayalı İçsel Büyüme Modeli 4. SAĞLIK HARCAMASI VE SAĞLIK HARCAMASINI ETKİLEYEN UNSURLAR . 4.1. Sağlık Harcaması Kavramınımı 4.1.2. Sağlık Harcamasının Kapsam ve Önemi 4.2. Sağlık Harcamasını Etkileyen Sosyal ve Ekonomik Unsurlar 4.2.1. Sağlık Harcamasını Etkileyen Sosyal Unsurlar 4.2.1.1. Nüfusun Büyüklüğü ve Artış Hızındaki Değişimler 4.2.1.2. Kaba Doğum Oranı 4.2.1.3. Doğuşta Yaşam Beklentisi 4.2.1.4. Bebek ve Çocuk Ölüm Oranları 4.2.1.5. Eğitim Seviyesi ve Sağlık İlişkisi 4.2.1.6. Kentleşme ve Sağlık İlişkisi . 4.2.1.7. Sosyal Değer Yargılarının Değişmesi 4.2.2. Sağlık Harcamasını Etkileyen Ekonomik Unsurlar 4.2.2.1. Kişi Başı GSYİH ve Sağlık İlişkisi 4.2.2.2. İşsizlik ve Sağlık İlişkisi 4.2.2.3. Enflasyon ve Sağlık ilişkisi 4.2.2.4. Teknolojik Gelişme ve Sağlık İlişkisi 5. TÜRKİYE VE AB-27 ÜLKELERİ SAĞLIK SİSTEMLERİNİN İNCELENMESİ VE KARŞILAŞTIRILMASI 5.1. Türkiye ve AB-27 Ülkeleri Sağlık Sistemlerinin İncelenmesi 5.1.1. Türkiye Sağlık Sistemi 5.1.1.1. Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Gelişimi 5.1.1.2. Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Sınıflandırılması 5.1.1.2.(1). Cari Sağlık Harcaması ve Bileşenleri 5.1.1.2.(2). Yatırım Harcamaları 5.1.1.3. Türkiye’de Finansman Kaynağına Göre Sağlık Harcamaları 5.1.2. Almanya Sağlık Sistemi 5.1.3. Avusturya Sağlık Sistemi 5.1.4. Belçika Sağlık Sistemi 5.1.5. Bulgaristan Sağlık Sistemi 5.1.6. Çek Cumhuriyeti Sağlık Sistemi 5.1.7. Danimarka Sağlık Sistemi 5.1.8. Estonya Sağlık Sistemi 5.1.9. Finlandiya Sağlık Sistemi 5.1.10. Fransa Sağlık Sistemi 5.1.11. Güney Kıbrıs Sağlık Sistemi 5.1.12. Hırvatistan Sağlık Sistemi 5.1.13. Hollanda Sağlık Sistemi 5.1.14. İrlanda Sağlık Sistemi 5.1.15. İspanya Sağlık Sistemi 5.1.16. İsveç Sağlık Sistemi 5.1.17. İtalya Sağlık Sistemi 5.1.18. Letonya Sağlık Sistemi 5.1.19. Litvanya Sağlık Sistemi 5.1.20. Lüksemburg Sağlık Sistemi 5.1.21. Macaristan Sağlık Sistemi 5.1.22. Malta Sağlık Sistemi 5.1.23. Polonya Sağlık Sistemi 5.1.24. Portekiz Sağlık Sistemi 5.1.25. Romanya Sağlık Sistemi 5.1.26. Slovakya Sağlık Sistemi 5.1.27. Slovenya Sağlık Sistemi 5.1.28. Yunanistan Sağlık Sistemi 5.2. Türkiye ve AB-27 Ülkeleri Sağlık Sistemlerinin Karşılaştırılması 5.2.1. Demografik ve Sosyo-Ekonomik Özellikler 5.2.2. Sağlık Finansmanı ve Harcamaları 5.2.3. Sağlık Hizmet Sunumu 5.2.4. Kaynak Tahsisi ve Ödeme Yöntemleri 6. TÜRKİYE VE SEÇİLMİŞ AB ÜLKELERİ İÇİN SAĞLIK HARCAMALARININ BELİRLENMESİNDE SOSYO-EKONOMİK UNSURLARIN ETKİLERİ PANEL VERİ ANALİZİ 6.1. Ampirik Literatür 6.1.1. Zaman Serisi Analizleri 6.1.2. Panel Veri Analizleri 6.2. Ampirik Uygulama 6.2.1. Veri Seti 6.2.2. Model 6.2.3. Metodoloji 6.2.3.1. Yatay Kesit Bağımlılığı Testi 6.2.3.2. Fourier LM Birim Kök Testi 6.2.3.3. Katsayı Homojenlik Testi 6.2.3.4. Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Testi 6.2.3.5. AMG Eşbütünleşme Tahmincisi 6.2.4. Ampirik Bulgular 6.2.4.1. Sosyal Değişkenlere Ait Model 6.2.4.1.(1). Yatay Kesit Bağımlılığı Test Bulguları 6.2.4.1.(2). Fourier LM Birim Kök Test Bulguları 6.2.4.1.(3). Katsayı Homojenlik Test Bulguları 6.2.4.1.(4). Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Test Bulguları 6.2.4.1.(5). AMG Eşbütünleşme Tahminci Bulguları 6.2.4.2. Ekonomik Değişkenlere Ait Model 6.2.4.2.(1). Yatay Kesit Bağımlılığı Test Bulguları 6.2.4.2.(2). Fourier LM Birim Kök Test Bulguları 6.2.4.1.(3). Katsayı Homojenlik Test Bulguları 6.2.4.1.(4). Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Test Bulguları 6.2.4.1.(5). AMG Eşbütünleşme Tahminci Bulguları 7. SONUÇ ve TARTIŞMA KAYNAKLAR