Muhasebe Ve Finans Perspektifinden Eğitim Araştırmaları

İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN MUHASEBE VE FİNANS DERSLERİNE BAKIŞ AÇILARININ DEĞERLENDİRİLMESİ: BAYBURT ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ Doç. Dr. Alirıza AĞ Dr. Öğr. Üyesi Eşref KULOĞLU Giriş ................................................................................................................................................................1 1. Muhasebe ve Finans Eğitimi ......................................................................................................................2 2. Literatür Taraması......................................................................................................................................3 3. Analiz..........................................................................................................................................................6 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi...........................................................................................................6 3.2. Araştırmada Kullanılan Veriler ve Değişkenler..................................................................................6 3.3. Araştırmanın Yöntemi ........................................................................................................................7 4. Araştırma Bulguları.....................................................................................................................................8 4.1. Araştırma Grubuna Ait Çeşitli Demografik Değişkenler.....................................................................8 4.2. Tanımlayıcı İstatistiklere İlişkin Bulgular............................................................................................9 4.2.1. Güvenirlik Analizi.......................................................................................................................9 4.2.2. Faktör Analizi.............................................................................................................................9 4.2.3. ANOVA Analizi ........................................................................................................................11 4.2.4. Bağımsız Örneklem t Testi ......................................................................................................13 Sonuç ...........................................................................................................................................................15 Kaynaklar .....................................................................................................................................................16 2. BÖLÜM MUHASEBE EĞİTİMİNDE İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENMENİN ÖĞRENCİ BAŞARISINA ETKİSİ; KAFKAS ÜNİVERSİTESİ’NDE BİR ARAŞTIRMA Doç. Dr. Alper TAZEGÜL Giriş ..............................................................................................................................................................19 1. Muhasebe Eğitimi.....................................................................................................................................20 2. İşbirliğine Dayalı Öğrenme.......................................................................................................................21 3. Literatür Taraması....................................................................................................................................23 4. Analiz........................................................................................................................................................27 4.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.........................................................................................................27 4.2. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi...................................................................................................28 4.3. Araştırmanın Yöntemi ......................................................................................................................28 5. Araştırma Bulguları...................................................................................................................................29 Sonuç ...........................................................................................................................................................31 Kaynaklar .....................................................................................................................................................32 x 3. BÖLÜM MUHASEBE EĞİTİMİ ARAŞTIRMALARININ BİLİM HARİTALAMA TEKNİKLERİ İLE BİBLİYOMETRİK ANALİZİ Doç. Dr. Büşra TOSUNOĞLU Nurbanu ÖZTÜRKCİ Giriş ..............................................................................................................................................................35 1. Literatür Taraması....................................................................................................................................36 2. Analiz........................................................................................................................................................37 3. Araştırma Bulguları...................................................................................................................................38 Sonuç ...........................................................................................................................................................45 Kaynaklar .....................................................................................................................................................47 4. BÖLÜM MUHASEBE EĞİTİMİNE YÖNELİK BİLİŞSEL YAPININ KELİME İLİŞKİLENDİRME TESTİ ARACILIĞIYLA İNCELENMESİ Doç. Dr. Ersin KORKMAZ Doç. Dr. Mehmet GÜNER Giriş ..............................................................................................................................................................49 1. Eğitim Kavramı .........................................................................................................................................51 2. Muhasebe Eğitimi.....................................................................................................................................51 3. Türkiye’de Muhasebe Eğitimi ...................................................................................................................53 4. Analiz.......................................................................................................................................................54 4.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.........................................................................................................54 4.2. Araştırmanın Kapsamı ve Yöntemi..................................................................................................54 5.Araştırma Bulguları....................................................................................................................................55 5.1. Demografik Değişkenlere İlişkin Bulgular ........................................................................................55 5.2. Muhasebe Dersi ve Mesleğine İlişkin Bulgular................................................................................57 5.3. Kelime İlişkilendirme Testine İlişkin Bulgular ve Kelime Bulutları....................................................57 Sonuç ...........................................................................................................................................................69 Kaynaklar .....................................................................................................................................................71 5. BÖLÜM FİNANS TEZLERİNİN İÇERİK ANALİZİ İLE İNCELENMESİ Doç. Dr. Faruk DAYI Öğr. Gör. Ali ÇİLESİZ Giriş ..............................................................................................................................................................73 1. Finans Bilimi ve Tarihsel Gelişimi ............................................................................................................74 1.1. Finans Bilimi.....................................................................................................................................74 1.2. Finans Biliminin Tarihsel Gelişimi....................................................................................................76 2. Literatür Taraması....................................................................................................................................77 3. Analiz........................................................................................................................................................81 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.........................................................................................................81 3.2. Araştırmada Kullanılan Veriler ve Değişkenler................................................................................81 3.3. Araştırmanın Yöntemi ......................................................................................................................81 4. Araştırma Bulguları...................................................................................................................................82 Sonuç ...........................................................................................................................................................91 Kaynaklar .....................................................................................................................................................94 xi 6. BÖLÜM MUHASEBE EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN ETİK, ETİK İKİLEM VE ETİK KARAR ALMA FARKINDALIKLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA: AİÇÜ İİBF ÖRNEĞİ Doç. Dr. Fatma TEMELLİ Giriş ..............................................................................................................................................................97 1. Kavramsal Çerçeve..................................................................................................................................99 2. Literatür Taraması..................................................................................................................................102 3. Analiz......................................................................................................................................................105 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.......................................................................................................105 3.2. Anakütle ve Örneklem ...................................................................................................................105 3.3. Araştırma Yöntemi .........................................................................................................................106 3.4. Araştırmanın Varsayımları .............................................................................................................107 3.5. Araştırmanın Sınırları.....................................................................................................................107 4. Araştırma Bulguları.................................................................................................................................107 4.1. Tanımlayıcı İstatistiklere İlişkin Bulgular........................................................................................107 Sonuç .........................................................................................................................................................113 Kaynaklar ...................................................................................................................................................116 7. BÖLÜM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK (SMMM) MESLEK MENSUPLARININ UZAKTAN MUHASEBE EĞİTİMİNE BAKIŞI Doç. Dr. Hakan YAZARKAN Giriş ............................................................................................................................................................119 1. Uzaktan Muhasebe Eğitimi ....................................................................................................................121 1.1.Uzaktan Eğitim................................................................................................................................121 1.1.1.Uzaktan Eğitimin Tarihi Gelişimi ve Tanımı ...........................................................................122 1.1.2.Uzaktan Eğitimin Avantaj ve Dezavantajları ..........................................................................123 1.2.Uzaktan Muhasebe Eğitimi .............................................................................................................124 2. Literatür Taraması..................................................................................................................................125 3. Analiz......................................................................................................................................................127 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.......................................................................................................127 3.2. Araştırmanın Yöntemi ....................................................................................................................127 3.3. Araştırmanın Kapsamı ve Verilerin Çözümlenmesi .......................................................................128 4. Araştırma Bulguları.................................................................................................................................128 4.1. Yüz Yüze ve Uzaktan Alınan Muhasebe Dersleri..........................................................................129 4.2. Alınan Muhasebe Eğitiminin Amacı...............................................................................................130 4.3. Muhasebe Eğitiminin Zorlukları .....................................................................................................130 4.4. Yüz Yüze Muhasebe Eğitiminin Avantaj ve Dezavantajları ...........................................................131 4.5. Uzaktan Muhasebe Eğitimin Avantaj ve Dezavantajları ................................................................132 4.6. Uzaktan Muhasebe Eğitiminde Öğretici Faktörü ...........................................................................134 4.7. Uzaktan Muhasebe Eğitiminin Niteliği ...........................................................................................135 4.8. Uzaktan Muhasebe Eğitiminin Sonucu..........................................................................................135 Sonuç .........................................................................................................................................................136 Kaynaklar ...................................................................................................................................................140 xii 8. BÖLÜM FİNANSAL EĞİTİM GÖSTERGELERİNİN ÖNEMİ Doç. Dr. Haşim BAĞCI Giriş ............................................................................................................................................................143 1. Finansal Okuryazarlık Göstergeleri........................................................................................................144 1.1.Finansal Bilgi...................................................................................................................................145 1.2.Finansal Davranış...........................................................................................................................145 1.3.Finansal Tutum...............................................................................................................................146 2. Literatür Taraması..................................................................................................................................146 3. Analiz......................................................................................................................................................149 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.......................................................................................................149 3.2. Araştırmada Kullanılan Veriler ve Değişkenler..............................................................................149 3.3. Araştırmanın Yöntemi ....................................................................................................................150 4. Araştırma Bulguları.................................................................................................................................151 4.1.Tanımlayıcı İstatistiklere İlişkin Bulgular.........................................................................................151 4.2.Entropi Yöntemi ..............................................................................................................................151 Sonuç .........................................................................................................................................................152 Kaynaklar ...................................................................................................................................................154 9. BÖLÜM COVID 19 PANDEMİ DÖNEMİNDE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN UZAKTAN EĞİTİM VE UZAKTAN FİNANS EĞİTİMİNE YÖNELİK BAKIŞ AÇILARININ İNCELENMESİ Doç. Dr. Şule Yüksel YİĞİTER Dr. Öğr. Üyesi Salim Sercan SARI Giriş ............................................................................................................................................................157 1. Türkiye’de Uzaktan Eğitim .....................................................................................................................158 1.1. İlk ve Orta Öğretimde Uzaktan Eğitim ...........................................................................................159 1.2.Yüksek Öğretimde Uzaktan Eğitim.................................................................................................160 2. Literatür Taraması..................................................................................................................................160 3. Analiz......................................................................................................................................................164 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.......................................................................................................164 3.2. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi.................................................................................................165 3.3. Araştırmanın Yöntemi ....................................................................................................................165 4. Araştırma Bulguları.................................................................................................................................165 4.1.Tanımlayıcı İstatistiklere İlişkin Bulgular.........................................................................................165 4.1.1. Öğrencilerin Demografik Özellikleri ve Öğrencilerin Derslerin İşlenişi Yönündeki Görüşlerine İlişkin Bulgular....................................................................................................166 4.2.Güvenirlik Analizi ............................................................................................................................168 4.3. Öğrencilerin Not Ortalamalarına İlişkin Bulgular............................................................................169 4.4. Öğrencilerin Finans Derslerinin Yürütülmesine İlişkin Tercih Ettikleri Yönteme İlişkin Bulgular ...169 4.5. Öğrencilerin Uzaktan Eğitimde Çevrimiçi Ders Video Kayıtları Kullanılıyorsa Sürenin Ne Kadar Olmasını Tercihlerine İlişkin Bulgular...........................................................................................170 4.6. Öğrencilerin Uzaktan Eğitimde Dersler Canlı Olarak Eğitmen Tarafından Anlatılıyorsa Sürenin Ne Kadar Olmasını Tercihlerine İlişkin Bulgular...........................................................................171 4.7. Öğrencilerin Finans Derslerini COVID-19 Sonrasında Çevrimiçi Eğitim Yaklaşımıyla Almak İstemelerine İlişkin Bulgular..........................................................................................................172 4.8. Çevrimiçi Eğitime Katılmak İçin Kullanılan Araca Göre Uzaktan Eğitim ve Uzaktan Finans Eğitimine Yönelik Tutum Sorularına Verilen Cevaplara İlişkin Bulgular.......................................173 4.9. Finans Derslerini Okula Gelmeden Takip Etmek İsteyenlerin Sebebi İçin Uzaktan Eğitim ve Uzaktan Finans Eğitimine Yönelik Tutum Sorularına Verilen Cevaplara İlişkin Bulgular.............174 xiii 4.10. Finans Derslerini Okula Gelmeden Çevrimiçi Uzaktan Takip Etmenin Sakıncalarına Göre Uzaktan Eğitim ve Uzaktan Finans Eğitimine Yönelik Tutum Sorularına Verilen Cevaplara İlişkin Bulgular ..............................................................................................................................175 4.11.Uzaktan Eğitim Finans Derslerinin Desteklenmesinin İstendiği Yöntemlere Göre Uzaktan Eğitim ve Uzaktan Finans Eğitimine Yönelik Tutum Sorularına Verilen Cevaplara İlişkin Bulgular ......................................................................................................................................................176 Sonuç .........................................................................................................................................................178 Kaynaklar ...................................................................................................................................................181 10. BÖLÜM FİNANSAL OKURYAZARLIK DÜZEYİNİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNDE TESPİTİ VE KARŞILAŞTIRMASI: BAYBURT ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ Doç. Dr. Ünal GÜLHAN Dr. Öğr. Üyesi Kübra ELMALI Öğr. Gör. İbrahim MUSABAŞOĞLU Yüksek Lisans Öğrencisi Rümeysa SAYIN Giriş ............................................................................................................................................................183 1. Finansal Okuryazarlık.............................................................................................................................185 2. Literatür Taraması..................................................................................................................................187 3. Analiz......................................................................................................................................................191 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.......................................................................................................191 3.2. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi.................................................................................................191 3.3. Araştırmanın Yöntemi ....................................................................................................................191 4. Araştırma Bulguları.................................................................................................................................191 4.1.Tanımlayıcı İstatistiklere İlişkin Bulgular.........................................................................................191 4.2.Güvenilirlik Analizi...........................................................................................................................193 4.3.Finansal Okuryazarlık Eğilimi .........................................................................................................194 4.4.Finansal Yönelim Davranışları........................................................................................................196 4.5.Finansal Okuryazarlık Kavramları...................................................................................................198 4.6.Çeşitli Kriterlere Göre Öğrencilerin Finansal Okuryazarlık Düzeylerinin Karşılaştırılması .............199 Sonuç .........................................................................................................................................................204 Kaynaklar ...................................................................................................................................................206 11. BÖLÜM ULUSLARARASI AKREDİTASYONUN MUHASEBE EĞİTİMİNDEKİ ÖNEMİ Dr. Meltem GÜL Prof. Dr. İbrahim AKSU Giriş ............................................................................................................................................................209 1. Yükseköğretimde Akreditasyon..............................................................................................................210 1.1.Muhasebe Eğitiminde Akreditasyon ...............................................................................................211 1.1.1.Association of MBAs (AMBA).................................................................................................211 1.1.2.The Association to Advance Collegiate Schools of Business (AACSB) ................................212 1.1.3. Accreditation Council For Business Schools and Programs (ACBSP) .................................212 1.1.4. International Accreditation Council for Business Education, (IACBE) ..................................213 1.1.5. EFMD Quality Improvement System (EQUIS) ......................................................................213 1.2.Uluslararası Akreditasyonun Muhasebe Eğitimindeki Önemi ve Faydaları....................................215 2. Literatür Taraması..................................................................................................................................216 3. Analiz......................................................................................................................................................217 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.......................................................................................................217 xiv 3.2. Araştırmanın Yöntemi ....................................................................................................................218 4. Araştırma Bulguları.................................................................................................................................218 4.1. Triple Crown Akreditasyonu...........................................................................................................227 Sonuç .........................................................................................................................................................229 Kaynaklar ...................................................................................................................................................232 12. BÖLÜM YÖNETİCİLERİN EĞİTİM DÜZEYİNİN MALİYET YÖNETİMİ BİLGİ SİSTEMİ İHTİYAÇLARINI BELİRLEMEYE ETKİSİ Dr. İmad BALİOĞLU Doç. Dr. Mustafa SAVCI Giriş ............................................................................................................................................................233 1. Maliyet Yönetimi Bilgi Sisteminin İhtiyaçları...........................................................................................234 1.1. Yapısal İhtiyaçlar............................................................................................................................235 1.2. Davranışsal İhtiyaçlar ....................................................................................................................236 1.3. Teknolojik İhtiyaçlar .......................................................................................................................236 1.3.1. Sistem Planlaması.................................................................................................................236 1.3.2. Sistem Analizi........................................................................................................................237 1.3.3. Sistem Tasarımı ....................................................................................................................237 1.3.4. Sistemin Uygulanması...........................................................................................................237 1.3.5. Sistem Operasyonu ve Kontrolü............................................................................................238 1.4. Çevresel İhtiyaçlar .........................................................................................................................238 2. Literatür ..................................................................................................................................................239 3. Analiz......................................................................................................................................................240 3.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.......................................................................................................240 3.2. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi.................................................................................................241 3.3. Araştırmanın Yöntemi ....................................................................................................................241 3.3.1. Araştırmanın Değişkenleri .....................................................................................................242 3.3.2. Araştırmanın Hipotezleri:.......................................................................................................243 3.3.3. Araştırmanın Modeli: .............................................................................................................243 4. Araştırmanın Bulguları............................................................................................................................244 4.1. Güvenilirlik Analizi..........................................................................................................................244 4.2. Katılımcıların Demografik ve Ait Oldukları İşletme Özelliklerine İlişkin Bulgular ...........................245 4.3. Maliyet Yönetimi Bilgi Sisteminin İhtiyaçlarına Ait Soruların Tanımlayıcı İstatistiklerine İlişkin Bulgular ........................................................................................................................................246 4.4. Araştırma Hipotezlerine Yönelik Bulgular ......................................................................................248 Sonuç .........................................................................................................................................................250 Kaynaklar ...................................................................................................................................................251 13. BÖLÜM AŞIRI ÖZGÜVEN EĞİLİMİNİN KISA VADELİ YATIRIM KARARLARINA ETKİSİ Dr. Öğr. Üyesi Ali Korhan ÖZEN Dr. Arzu SERT ÖZEN Giriş ............................................................................................................................................................253 1. Literatür ..................................................................................................................................................256 1.1. Aşırı Özgüven ................................................................................................................................256 1.2. Yatırım Kararları.............................................................................................................................261 1.3. Finansal Okuryazarlık ....................................................................................................................264 2. Analiz......................................................................................................................................................269 2.1. Araştırmanın Amacı ve Önemi.......................................................................................................269 xv 2.2 Araştırmada Kullanılan Veriler ve Değişkenler ...............................................................................269 2.3. Araştırmanın Örneklemi.................................................................................................................270 3. Araştırma Bulguları.................................................................................................................................271 3.1.Tanımlayıcı İstatistiklere İlişkin Bulgular.........................................................................................271 3.2.Güvenirlik Analizi .....