İdari Yargılama Hukukunda İptal Davalarında Gerekçeli Karar Hakkı

Bu bilimsel çalışma, idari yargı kararlarının gerekçesine ilişkin olarak Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalında hazırlanan doktora tezinin değiştirilmiş ve geliştirilmiş biçimidir. Çalışmada gerekçenin bütün boyutları idarî yargının kendine özgü nitelikleri dikkate alınarak değerlendirilmiştir. İdari yargı ve özellikle de idari yargıda iptal davaları temel alınarak hazırlanan bir çalışma olmakla birlikte, bütün karar gerekçelerine ilişkin temel belirlemeleri içermektedir. Öncelikle çalışmada gerekçenin tanımı, tarihsel gelişimi ve teorik olarak kararın gerekçelendirilmesine yer verilmiştir. Bunun yanında gerekçenin pozitif hukuk dayanakları, işlevleri, şekli, dili ve üslubu incelenmiştir. Ayrıca çalışmanın büyük bölümü adil yargılanma hakkının uzantısı olarak gerekçeli karar hakkına ayrılmıştır. Bu hakkın AİHS çerçevesinde gelişimi ve AİHM ve AYM tarafından nasıl değerlendirildiği, idarî yargı uyuşmazlıklarında adil yargılanma hakkının uygulanabilirliği, içtihadi olarak gerekçeli karar hakkının temel ilkelerinin neler olduğuna yer verilmiştir. Bu ilkeler, hem AİHM, hem de AYM kararlarının analizi sonucu elde edilmiş, daha sonra bu ilkelerin AİHM ve AYM tarafından hangi kriterlere göre neden belirlendiği ve idarî yargıda nasıl uygulandığı karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Son olarak da gerekçeli karar hakkının ihlâl edilmesinin, iptal davası sonucu verilen kararlara etkisinin tahlili yapılmıştır. Yargı kararlarının geniş yer bulduğu bu çalışma, hem teorisyenler hem de uygulayıcılar açısından sıklıkla başvurulacak bir kaynak niteliğindedir.