Ceza Hukukunda Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi – Ceza Hukuku Monografileri –

Amirin emrinin yerine getirilmesi hem Türk hukuku hem de uluslararası ceza hukuku bakımından önemli ve tartışmalı bir konu olmuştur. Anayasa'nın 137. maddesinde kanunsuz emir düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanunu'nun 24. maddesinde ise emrine yerine getirilmesi hüküm altına alınmıştır. Devlet Memurları Kanunu, Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu, Askeri Ceza Kanunu ve Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu'nda da konuyla ilgili düzenlemeler bulunmaktadır. Ceza Muhakemesi Kanunu'nda amirin emrinin yerine getirilmesinin kusurluluğu ortadan kaldıran hal olduğu ve fail hakkında ceza yer verilmesine yer olmadığı kararı verilmesinin kabulü Türk hukukunda tartışmalara neden olmuştur. Türk Ceza Kanunu'nun gerekçesinde de benzer açıklamaların yer alması amirin emrinin yerine getirilmesinin hukuka uygunluk nedenleri içindeki yerini tartışmaya değer kılmıştır. Kanunsuz emrin yerine getirilmesi bakımından da teori ve uygulamada özellikle mutlak itaat yükümlülüğü bulunan kişiler bakımından sıkıntılar bulunmaktadır. Uluslararası ceza hukuku ise emrin yerine getirilmesi hakkında farklı düzenlemeler getirerek ulusal ceza hukuku düzeninden tamamen ayrılmaktadır. Tüm bu problemler amirin emrinin yerine getirilmesinin hukuki niteliğini ve özelliklerini incelemeyi gerekli kılmıştır. Çalışmada amirin emrinin yerine getirilmesinin suça etkisi, koşulları, emrin hukuka uygunluğunu araştırma yetkisi, emrin yerine getirilmesinde sorumluluk, üçüncü kişilerin durumu, sınırın aşılması, hata gibi konular ve uluslararası ceza hukuku bakımından emrin yerine getirilmesi incelenmiştir.