Avrupa Birliği Dış İlişkiler Hukuku: Ticari Boyut

Avrupa Birliği (AB), hem ulusal hem de uluslararası hukuktan ayrı, özerk ve ulusüstü bir hukuk düzenidir. Bu, diğerlerinin yanında, üye devletlerden AB'ye belli konularda yetki devri olduğu ve bu yetkinin AB tarafından kullanılacağı veya kullanılabileceği anlamına gelir. AB, ilk kurulduğu 1950'li yıllardan bugüne her kurucu antlaşma değişikliği ile artarak, bir yandan örneğin ortak ticaret politikası gibi tamamen dış yönlü politika alanlarında, diğer yandan örneğin taşımacılık politikası gibi iç yönünün yanı sıra dış yönü de olabilen politika alanlarında yetkilendirilmiştir. Dolayısıyla AB, daha en baştan dış ilişkilerde de etkin olmak üzere tasarlanmıştır. Bununla birlikte, AB en baştan bir gümrük birliği ve ortak pazar kurmaya yöneldiği için ticari boyut dış ilişkilerde öne çıkmıştır ve hala da baskın bir konum tutmaktadır. AB'nin dış ilişkileri, hukuki açıdan, pek çok anayasal meseleyi de beraberinde getirmektedir. Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD) vaka bazlı kararları aracılığıyla bu alanı her seferinde –yeniden– şekillendirmektedir: AB, dış ilişkilerinde hangi alanda, hangi içerikle, ne ölçüde yetkilidir? AB, özellikle bir uluslararası anlaşmayı tek başına veya üye devletler ile birlikte nasıl akdedebilir? Özellikle uluslararası anlaşmalar AB hukuku aracılığıyla hangi hukuki çareler çerçevesinde, hangi koşullar altında, hangi etkileri meydana getirir? İşte bu çalışma, özellikle, AB hukukunun nihai yorum mercii olan ABAD'ın kararlarını sistematikleştirmek aracılığıyla bu sorulara yanıt vermeyi amaçlamaktadır.