Amerikan Askeri Müdahalelerinde Karar Alma

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NİN ULUSLARARASI SİYASETTE TEK SÜPER GÜÇ OLARAK KALDIĞI SOĞUK SAVAŞ SONRASI DÖNEMDE ASKERİ MÜDAHALE İMKÂNLARINI NASIL KULLANACAĞI, SÖZ KONUSU DÖNEMİN BAŞLANGICINDAN İTİBAREN AKADEMİK AÇIDAN İLGİ UYANDIRAN BİR ARAŞTIRMA KONUSU HALİNE GELMİŞTİR. BU DOĞRULTUDA; SOĞUK SAVAŞ SONRASI DÖNEMDE GERÇEKLEŞEN AMERİKAN ASKERİ MÜDAHALELERİNİN KARAR ALMA SÜREÇLERİNİ İNCELEMEYİ AMAÇLAYAN BU ÇALIŞMADA; 1991 IRAK, 1995 BOSNA VE 2001 AFGANİSTAN MÜDAHALELERİ KARŞILAŞTIRMAYA TABİ TUTULMAKTADIR. SÖZ KONUSU ÖRNEK OLAYLAR, ABD’NİN SOĞUK SAVAŞ SONRASINDA BAŞKANLIK GÖREVİNİ YÜRÜTEN İLK ÜÇ LİDERİNİN KARARLARIYLA YAKLAŞIK ON YILLIK ZAMAN DİLİMİNDE ÜÇ FARKLI BÖLGEYE YÖNELİK GERÇEKLEŞTİRİLEN ASKERİ MÜDAHALELERİ TEMSİL ETMEKTEDİR. BÖYLECE, AMERİKAN DIŞ POLİTİKASINDA KARAR ALICI KONUMUNDA BULUNANLARIN ASKERİ MÜDAHALE KARARLARINI NASIL, HANGİ KOŞULLARDA VE HANGİ FAKTÖRLERİN ETKİSİ ALTINDA ALDIKLARI ORTAYA ÇIKARILMIŞ OLACAKTIR. KURAMSAL OLARAK GRAHAM ALLİSON’UN DIŞ POLİTİKADA KARAR ALMA SÜRECİNE İLİŞKİN ORTAYA KOYDUĞU ÜÇ MODELE DAYANAN BU ÇALIŞMA, ABD’NİN ÜÇ ASKERİ MÜDAHALESİNİN YANI SIRA SÖZ KONUSU ÜÇ MODELİ DE KARŞILAŞTIRMA OLANAĞI SUNMAKTADIR. BU ÇERÇEVEDE, SOĞUK SAVAŞ SONRASI AMERİKAN DIŞ POLİTİKASINDA RASYONEL AKTÖR MODELİNİN BÜROKRATİK SİYASET VE ÖRGÜTSEL SÜREÇ MODELLERİNE KIYASLA ÖRNEK ASKERİ MÜDAHALE KARARLARINA DAİR AÇIKLAYICI GÜCÜNÜN DAHA YÜKSEK OLDUĞU SAVUNULMAKTADIR.